Senaryo Doktoru
Senaryo Doktoru Script Doctor, bizdeki karşılığı Senaryo Doktoru. Henüz Türk televizyon ve sinemasında çok yaygın olamayan senaryo alanındaki en önemli kategoridir. Aslında “Senaryo Doktoru” tanımındaki “doktor” sıfatından yola çıkarsak az çok ne olduğu anlaşılıyor. Fakat biz yine de o klasik soruyu soralım. Senaryo doktoru nedir? Elbette bu sorunun spesifik bir cevabı var. Senaryo doktoru üçüncü gözdür. Profesyonel ya da yarı profesyonel veya amatör bir senaristin kaleminden çıkan eseri, bir başka senaristin okumasıdır. Evet bu kadar basit anlatılabilir. Ancak senaryo doktorluğu sadece teknik olarak senaryo yazmayı bilmekle yapılabilecek bir iş değildir. Senaryo doktoru sadece senaryo yazmayı değil, film yapımına dair A’dan, Z’ye her şeyi bilen kişidir. Eserin senaryo ile başlayıp, vizyonda seyirci ile buluşmasına kadar her aşamasına hakim olmayan biri, “Ben Senaryo Doktoruyum” diyemez. Elbette ülkemizde yaygın olmayan bu meslek yanlış anlaşıldığı için, senaryo doktorunun ne olduğunu dahi bilmeden senaryo doktorluğu yapanlar var. Yanlış olan bu kişilerin yaptığı değil mesleğin yeterince yaygın olmaması. Senaryo Doktorluğu yeterince yaygın olmadığı için teknik olarak senaryo yazma konusunda ustalaşmış kişiler “Ben senaryo doktorluğu yapabilirim” yanılgısına düşüyor. Teknik anlamda yetersiz bir eserin teknik normlarda düzenlenmesi senaryo doktorluğu değil senaryo editörlüğüdür. Ancak senaryo editörlüğü de kendi içinde ikiye ayrılır. Birincisi bahsettiğimiz teknik olarak düzelten kişi ikincisi ise hem senaryo doktoru hem editör olandır. Normal şartlarda senaryo doktoru eser üzerindeki hata ve geliştirmeleri tespit eder eser sahibine detaylı bir rapor çıkartır. Eser sahibi de arzu ederse eserini bu rapor doğrultusunda revize eder. Hem senaryo doktoru hem senaryo editörü olan kişi ise sadece rapor çıkartmakla kalmaz rapor doğrultusunda düzeltmeleri de yapar. Senaryo Doktorluğu, ülkemizde pek yaygın olmasa da dünya sinemasında oldukça yaygın ve etkili bir şekilde kullanılmaktadır. Yazdığınız eser size çok güzel ve kusursuz gelebilir hatta çevreniz, “Harika bir şey bu bayağı gişe yapar” ya da “Reytingleri altüst eder” diyebilir ancak yakın çevreniz ne kadar profesyoneldir? İşte burada asıl ihtiyaç duyulan kişi bir senaryo doktorudur. Senaryo doktoru okur, analiz yapar, notlar alır size sunar ve gerekirse onayınızla zaten iyi olan senaryonuzu daha iyi hale getirir. Son cümlede “Zaten iyi olan” vurgusunu yapmamın sebebi şudur: Doktor denince akla hastalık ve haliyle olumsuz bir şey gelir ancak senaryo doktorluğu sadece kötü ya da acemice yazılmış eserler için değil, aksine çoğunlukla çok iyi yazılmış eserler için talep edilen bir hizmettir. Zaten iyi olan eser bir de senaryo doktorunun elinden geçer ve kusursuza yakın bir işe dönüşür. Bu yüzden senaryo doktoruna ihtiyaç vardır. Peki senaryo doktoru ne yapmaz? En önemlisi sizin eserinizi sahiplenmez! Referans olarak kullanmaz! Hatta aile içi sohbetlerde dahi, “Bu işin senaryo doktorluğunu ben yaptım” demez! Özetle senaryo doktoru gizli kahramandır ve öyle kalması doğru olandır. Senaryo doktoru film yapımı konusunda her aşamaya hakim olduğu için birkaç kalem dokunuşuyla size 100’binler kazandırabilir. Örneğin eserin filme aktarım bütçesi mevcut haliyle 3 milyondur. Senaryo doktoru ele aldıktan sonra 2.5 milyona düşebilir. Yazılırken o buçuk kısmını atmak çok basit ancak senaryoda böylesine büyük bir tasarruf yapmak üstelik bunu filmin etkisini düşürmeden, hatta yükselterek yapmak ancak senaryo doktorunun işidir. Senaryo Doktoru mevcut eseri geliştirmekle yükümlüdür bir eser hakkında yorum yapmaz zira iyi kötü, güzel çirkin gibi kavramlar kişiye göre değişir dolayısıyla Senaryo Doktoru yaptığı işe kişisel yorum katmaz!
1. Senaryo Doktoru işi yapar ve unutur kesinlikle hiçbir yerde bahse konu etmez.
2. Senaryo Doktoru amatör ya da profesyonel bir kalemden çıkan eseri daha iyi hale getirir.
3. Görevi eseri daha iyi hale getirmek olsa da eser sahibinin bilgisi dışında nokta dahi koymaz.
4. Senaryo Doktorluğu ve Senaryo Editörlüğü aynı şey değildir. Senaryo Doktoru tecrübelerine dayanarak varsa senaryodaki eksikleri ve hataları belirler bunu eser sahibine notlar halinde sunar. Varsa hataları ve eksiklikleri gidermek senaryo doktorunun görevlerinden değildir. Senaryo editörü ise eser sahibi ile koordine çalışarak eseri hem dil hem de teknik açıdan düzenler.